بررسی ویژگی‌های نقوش گچبری سنتی درآثار معماری دوره قاجار (نمونه مورد مطالعه بنای باغ فردوس تهران)

آثار هنر اسلامی دارای تزیینات بسیار زیبایی هستند که اغلب سراسر سطوح را می پوشانند. یکی از شیوه های تزیین پوشش دیوار بناها در فضای داخلی که از دوره اشکانیان در معماری ایران مورد استفاده قرار گرفته گچبری است. تزیینات گچبری دوره اسلامی بر اساس پیشینه هنر گچبری پیش از اسلام در ایران شکل گرفت و سیر تکاملی آن در دوره ایلخانیان به اوج رسید. گچبری سنتی تا دوره صفویه شیوه یکسانی را پی گرفت و سپس تحت تأثیر هنر گچبری اروپایی تغییر کرد و ویژگی های پایدار آن دچار افول شد. این روند در دوره قاجار به اوج رسید و تزیینات گچبری از گچبری سنتی فاصله گرفت. مسأله پژوهش حاضر این است که نقوش تزیینی گچبری بنای باغ فردوس تهران مربوط به دوره قاجار با شیوه های گچبری سنتی چه تفاوت هایی دارد؟ روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و تطبیقی است . در این پژوهش جنبه زیباشناسی و نمادین نقوش مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که در تزیینات گچبری بنای باغ فردوس تهران موضوع، نوع طراحی، ارزش های نمادین نقوش و شیوه اجرا از روش سنتی فاصله گرفته ولی در زمینه ترکیب بندی از الگوی نقوش متقارن پیروی شده است.